با گذشت دو سالونیم از امضای قرارداد همکاری ۲۵ ساله جمهوری اسلامی ایران با چین و بر خلاف ادعاهای مقام‌های حکومتی درباره روانه شدن سرمایه‌گذاری چند صد میلیارد دلاری چین به ایران، علی فکری، رئیس کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، از کاهش شدید تمایل چین به سرمایه‌گذاری در ایران خبر داد و گفت: «چینی‌ها از ابتدای دولت رئیسی تاکنون، فقط ۱۸۵ میلیون دلار در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و این میزان رضایت بخش نیست.»
کاهش شدید سرمایه‌گذاری چین در ایران و محدود شدن آن به «۱۸۵ میلیون دلار»، در حالی است که جمهوری اسلامی ایران تحت نظر مستقیم علی خامنه‌ای و نماینده ویژه‌اش، سند «همکاری‌های ۲۵ ساله» را با چین امضا کرد و مقام‌های حکومتی مدعی بودند که بر مبنای این سند، چین در بخش زیرساخت‌ها به «سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری» در ایران اقدام خواهد کرد.
علی فکری، رئیس کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، در مورد کشورهایی که در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند، گفت «در طول یک سال گذشته روسیه با دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در ایران بوده» که در دو طرح نفتی سرمایه‌گذاری کرده است.
او افزود امارات متحده عربی دومین سرمایه‌گذار، و ترکیه سومین سرمایه‌گذار است، و چین و افغانستان نیز جایگاه‌های چهارم و پنجم سرمایه‌گذاری را در ایران دارند.
او تاکید کرد که عمده سرمایه‌گذاران از امارات متحده عربی، در واقع اماراتی نیستند؛ بلکه از سایر کشورها، و بیشتر سرمایه‌گذاری آن‌ها هم در بخش صنعت و معدن بوده است.
علی فکری در ادامه با بیان اینکه ظرفیت چین برای سرمایه‌گذاری در ایران، بالاتر از ۱۸۵ میلیون دلاری است که در یک سالونیم گذشته در ایران سرمایه‌گذاری کرده است، گفت: «شخصا راضی نیستم و چینی‌ها در مراکز لجستیک که در مرزها وجود دارد، برای انجام ترانزیت، و در پروژه‌های معدنی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.»
رئیس کل سازمان سرمایه‌گذاری ایران همچنین گفت که «مبلغ سرمایه‌گذاری چینی‌ها در حد پروژه‌های کوچک و متوسط است»، و افزود که چینی‌ها در ایران «عمدتا در پروژه‌هایی که به چین صادرات انجام می‌شود، سرمایه‌گذاری کرده‌اند».
فکری درباره جزئیات سرمایه‌گذاری چین در ایران گفت:«چینی‌ها از ابتدای دولت رئیسی تاکنون در ۲۵ طرح به میزان ۱۸۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده‌اند که ۲۱ طرح صنعت، دو طرح معدن، یک طرح خدماتی، و یک طرح کشاورزی بوده است.»
این در حالی است که خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۶ شهریور ۱۳۹۸ مدعی شده بود که پس از امضای قرارداد ۲۵ ساله، چین قرار است ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند و فقط در «دوره پنج ساله اول این قرارداد، چین ۲۸۰ میلیارد دلار برای توسعه بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران هزینه می‌کند و این مبلغ برای دوره پنج‌ساله اول، در ابتدا پرداخت می‌شود».
این خبرگزاری حکومتی همچنین ادعا کرده بود علاوه بر این، «یک سرمایه‌گذاری ۱۲۰ میلیارد دلاری دیگر هم برای به‌روزرسانی زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل و تولید ایران امضا شده است که مجددا در ابتدای هر دوره پنج‌ساله، طبق توافق دو طرف، پرداخت خواهد شد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
«قرارداد همکاری ۲۵ ساله ایران و چین» روز اول تیر ۱۳۹۹ امضا شد، اما با گذشت بیش از دو سالونیم از امضای آن، مجموع سرمایه‌گذاری چین در ایران فقط «۱۸۵ میلیون دلار» بوده است.
در همین حال روزنامه شرق در گزارشی که یکشنبه، ۹ بهمن (۲۹ ژانویه)، منتشر شد، از «رویگردانی چینی‌ها از سرمایه‌گذاری در ایران» نوشت و افزود که این رویگردانی، در آمار و ارقام سرمایه‌گذاری خارجی به وضوح مشهود است.
شرق در گزارش خود تاکید کرد «چینی‌ها در دو سال گذشته حدود ۲۲۷ میلیون دلار در ایران سرمایه‌گذاری کرده بودند که این رقم حالا به حدود ۱۸۵ میلیون دلار کاهش یافته است».
این روزنامه همچنین در مقایسه‌ای میان سرمایه‌گذاری چین در ایران براساس قرارداد ۲۵ ساله با مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، و سرمایه‌گذاری چین در افغانستان براساس توافق با طالبان، نوشت: «در همین زمان، چین با طالبان به عنوان حکومتی که از سوی بسیاری از کشورهای جهان به رسمیت شناخته نشده است، قرارداد نفتی به ارزش حدود ۱۵۰ میلیون دلار امضا کرده و وعده داده است که ارزش این سرمایه‌گذاری در سه سال آینده تا ۵۴۰ میلیون دلار برسد.»
در گزارش روزنامه شرق همچنین با اشاره به میزان سرمایه‌گذاری چین در کشورهای منطقه، آمده است که «چینی‌ها تنها در سال ۲۰۲۰ بیش از ۱۰.۵ میلیارد دلار در زیرساخت‌های عراق سرمایه‌گذاری کرده‌اند»، و همچنین «بنا دارند ۱۰ میلیارد دلار هم در اقلیم کردستان عراق قرارداد سرمایه‌گذاری کنند».
به گزارش این روزنامه، سرمایه‌گذاری ناچیز ۱۸۵ میلیون دلاری چین در ایران، در حالی است که «چین چندی پیش قراردادی ۶۰ میلیارد دلاری برای سرمایه‌گذاری در گاز قطر امضا کرد و اخیرا قراردادهای بزرگی با عربستان سعودی و امارات متحده عربی به امضا رسانده است».
